Strefa Czytania - Literatura w dialogu ze współczesnością

Z okazji Międzynarodowego Dnia Książki i Praw Autorskich serdecznie zapraszamy na spotkanie, podczas którego zagłębimy się w tematykę różnorodnych działań promujących czytanie oraz twórcze i kreatywne podejście do Czytelnika.

Czy literatura może kształtować nasze spojrzenie na świat? Jakie wyzwania stoją dziś przed czytelnictwem? Między innymi o tych zagadnieniach porozmawiamy podczas konferencji „Strefa Czytania – Literatura w dialogu ze współczesnością”, która odbędzie się 25 kwietnia 2025 w Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej we Wrocławiu.

Wydarzenie to będzie okazją do spotkania z ekspertami, pisarzami i pasjonatami książek, którzy podzielą się swoimi refleksjami na temat roli literatury w dynamicznie zmieniającym się świecie. W programie przewidziane są inspirujące prelekcje, będzie też czas i przestrzeń do wymiany doświadczeń.

📅 Kiedy? 25 kwietnia 2025, godz. 9.45 - 14.00
📍 Gdzie? Dolnośląska Biblioteka Pedagogiczna we Wrocławiu, ul. S. Worcella 25-27
🔗 Jak się zapisać?  link do formularza

Program konferencji

9.30 - rejestracja
9.45-9.50 - powitanie uczestników
9.50-10.30 - Opowieści, które kształtują jutro. Literatura dziecięca wobec przyszłości - dr Jowita Gromysz
10.30-11.10 - Kropki, kreski, słowa… Książki dla dzieci jako mapa kultury - o wyjątkowej mocy książek dla dzieci - Magdalena Fołtyniak
11.10-11.25 - Mądre baśnie siłą w życiu - dr Anna Gibasiewicz
11.25-11.55 - Żywa Biblioteka: gdy książka patrzy w oczy - dr Kamila Prociów
11.55-12.25 - przerwa 
12.25-12.55 - Od czcionki do enter, czyli jak wspierać młodych (stażem) twórców książek - Maciej Zarański
12.55-13.35 - Tajemnice książkowych opowieści. Jak tworzyć storytellingowe fabuły, które pokocha publiczność - dr Łukasz Śmigiel
13.35-14.05 - Biblioterapia we wzmacnianiu samoakceptacji - Magdalena Prokopowicz
14.05 - podsumowanie spotkania

Wykłady

• Opowieści, które kształtują jutro. Literatura dziecięca wobec przyszłości - dr Jowita Gromysz (Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu) 

  Moje wystąpienie będzie dotyczyło roli literatury dziecięcej jako narzędzia projektowania przyszłości i kształtowania wyobraźni społecznej. Punktem wyjścia jest myśl Marcina Napiórkowskiego: „zanim przyszłość stanie się faktem, jest opowieścią”[1]. Literatura dziecięca to jedne z pierwszych – i najważniejszych – opowieści, z jakimi spotyka się młody człowiek. Opowieści te porządkują świat, nadają znaczenie codziennym doświadczeniom i kształtują wartości, którymi dziecko będzie kierować się w dorosłości.
  Pedagogika – jak zauważa Andrzej Dróżdż[2]– znajduje uzasadnienie dla siebie w tym, co dopiero nadejdzie. Wybór książek, jakie proponujemy dzieciom, to nie tylko decyzja estetyczna czy edukacyjna, ale również społeczna i aksjologiczna: wybierając literaturę, wybieramy możliwe przyszłości.
  W ramach wystąpienia omówione zostaną trzy obszary, w których literatura dla dzieci projektuje społeczne wyobrażenia jutra:
  • Edukacja emocjonalna – jak książki uczą rozpoznawać i komunikować emocje, rozwiązywać konflikty, budować relacje;
  • Edukacja ekologiczna – jak literatura kształtuje odpowiedzialność za środowisko i planetę;
  • Nowe technologie – jak opowieści ukazują możliwości i zagrożenia świata cyfrowego.

Celem wystąpienia jest ukazanie literatury dziecięcej jako pola walki o możliwe przyszłości – oraz jako narzędzia dialogu (między dorosłym a dzieckiem) o świecie, który dopiero nadchodzi.

[1] M. Napiórkowski, Naprawić przyszłość. Dlaczego potrzebujemy lepszych opowieści, żeby uratować świat, Kraków 2022, s. 5
[2] A. Dróżdż, Mity i utopie pedagogiczne, Kraków 2000, s. 7.

• Kropki, kreski, słowa… Książki dla dzieci jako mapa kultury - o wyjątkowej mocy książek dla dzieci - Magdalena Fołtyniak (Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach) 

Od prelegetki: Książki dla dzieci mają w sobie wyjątkową moc – tłumaczą to, co niewytłumaczalne, pytają o rzeczy, nad którymi rzadko się zastanawiamy. Są busolą w świecie kultury, niezależnie od wieku. To najwspanialsza przestrzeń do kreacji – opowiadają nie tylko słowem, ale i obrazem, często wykraczając poza zwykłą ilustrację. To najlepszy punkt wyjścia do edukacji kulturalnej i odkrywania świata.

• Mądre baśnie siłą w życiu - dr Anna Gibasiewicz 

Prelegentka i autorka baśni pokazuje między innymi takie wartości, jak: przyjaźń, miłość, relacje bratersko-siostrzane, walkę z chorobą, wiele prawd o życiu, jak choćby ta, że jeśli zaufamy, to nawet wtedy, gdy wydaje się nam, że jesteśmy sami, pojawi się ktoś, kto nam pomoże, choć trzeba pamiętać o tym, że zło czyha i trzeba słuchać swego serca, aby móc się go wystrzegać i przed nim bronić. Głębokie wartości przekazywane w tych książkach mogą sprawić, że zostaną one z dzieckiem już na zawsze. 

• Żywa Biblioteka: gdy książka patrzy w oczy - dr Kamila Prociów (Miejska Biblioteka Publiczna im. Tadeusza Różewicza we Wrocławiu) 

• Od czcionki do enter, czyli jak wspierać młodych (stażem) twórców książek - Maciej Zarański (autor książek, maszynista typograficzny, prezes Fundacji Klub Innowatora i pasjonat tradycyjnego druku typograficznego) 

Od prelegenta: Podczas spotkania opowiem o innowacyjnych metodach promocji czytelnictwa i literatury, łączących tradycyjne techniki typograficzne z nowoczesnymi rozwiązaniami technologicznymi. Pokażę, jak na przykładzie autorskich projektów, między innymi „Storygeddon”, można skutecznie angażować i wspierać początkujących twórców, zapewniając im przestrzeń do rozwoju talentów literackich i wydawniczych. Opowiem też o tym, dlaczego w XXI wieku warto sięgać zarówno po literę drukowaną, jak i cyfrowe technologie – i jak ta synergia może być impulsem dla nowych, ciekawych inicjatyw literackich.

• Tajemnice książkowych opowieści. Jak tworzyć storytellingowe fabuły, które pokocha publiczność - dr Łukasz Śmigiel (Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej - Zakład Form Literackich i Dokumentalnych)

Prelekcja na temat zasad tworzenia porywających historii w powieściach, opowiadaniach i scenariuszach.
Dlaczego bohaterowie i bohaterki udają się na questy i wyprawy? Jak napisać monolog o rekinach, który stanie się legendą kina?
Za co lubimy postacie z książek i dlaczego pisarze i pisarki, nieustannie robią im krzywdę?

Poznaj tajniki warsztatu współczesnego storytellera, którego w pracy nigdy nie zastąpi AI. Prelekcję prowadzi dr Łukasz Śmigiel (adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej), wieloletni dziennikarz radiowy i prasowy, autor powieści (m.in. "Decathexis") i zbiorów opowiadań ("Daemon", "Rigor"), którego teksty ukazywały się m.in. na łamach Twórczości, Przekroju, Czasu literatury, czy Nowej Fantastyki.

• Biblioterapia we wzmacnianiu samoakceptacji - Magdalena Prokopowicz (Biblioteka Politechniki Wrocławskiej) 

Prelegenci

• dr Jowita Gromysz: filolożka i pedagożka, doktorka nauk społecznych w dyscyplinie pedagogika, nauczycielka akademicka. W pracy naukowej koncentruje się na edukacyjnych i terapeutycznych aspektach literatury dla dzieci. Prowadzi wykłady i ćwiczenia z edukacji literackiej, plastycznej, pedagogiki twórczości, edukacji włączającej, wiedzy o języku. Pasją do literatury dziecięcej zaraża studentów, zachęcając ich do wrażliwego, krytycznego i twórczego czytania. Kolekcjonuje książki dla dzieci poruszające temat śmierci. W wolnym czasie lubi pracować w ogrodzie. Cieszy ją towarzystwo ludzi i kotów – jest także kocią behawiorystką.
• Magdalena Foltyniak: animatorka kultury i etnolożka. Na co dzień związana z Akademią Sztuk Pięknych w Katowicach i Centrum Projektów Polska Cyfrowa. Społeczniczka - współtwórczyni Warsztatu Miejskiego w Gliwicach. Majsterkowiczka, a także współautorka książek craftowych i popularnonaukowych dla dzieci. Czynna edukatorka kulturalna. Zainteresowana miastem jako miejscem działania i zmiany oraz współpracą. Współtwórczyni projektów i koncepcji miejskich z pogranicza spraw społecznych i infrastrukturalnych. W wolnych chwilach szyje, klei i lutuje. Co chwilę dziwi się czemuś, to znów przestaje.
• dr Anna Gibasiewicz: absolwentka Filologii Polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie literaturoznawstwa, laureatka Międzynarodowego Konkursu pt. Miłość niejedno ma imię (wyróżnienie za opowiadanie pt. Jesienne liście), na co dzień nauczycielka języka polskiego w szkole średniej. Jej książki dla dzieci niosą uniwersalne przesłanie walki dobra ze złem, pokazują jasno gdzie jest dobro, a gdzie jest zło oraz to, że zawsze, bez względu na okoliczności, warto wybierać dobro.
• Maciej Zarański – autor książek, maszynista typograficzny, prezes Fundacji Klub Innowatora i pasjonat tradycyjnego druku typograficznego. Twórca m.in. thrillerów szpiegowskich („Powrót Sowy”, „Indy”, „Kat”) oraz książek popularyzujących typografię („3cionka w ruch!”). Od lat aktywnie wspiera młodych (stażem) twórców literatury i promuje czytelnictwo, łącząc tradycyjne metody drukarskie z nowoczesnymi narzędziami. Pomysłodawca i organizator wydarzenia „Storygeddon”, podczas którego miłośnicy literatury w ciągu jednego weekendu tworzą książkę od pomysłu do gotowego produktu. W swojej drukarni na wrocławskim Nadodrzu prowadzi warsztaty i spotkania, odkrywając przed uczestnikami sekrety sztuki typograficznej.

• mgr Magdalena Prokopowicz - bibliotekarka (od 17 lat związana z Biblioteką Politechniki Wrocławskiej), biblioterapeutka, zafascynowana książkami, od kilku lat także jogą, szukająca dróg do ich połączenia i zastosowania płynącej z nich mocy w rozwijaniu wewnętrznego potencjału oraz budowaniu dobrostanu. Członkini Polskiego Towarzystwa Biblioterapeutycznego, przewodnicząca Wrocławskiego Koła PTB, autorka scenariuszy biblioterapeutycznych, prowadzi warsztaty biblioterapeutyczne oraz tematyczne warsztaty dla kobiet "Medytacja z książką". Absolwentka Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Wrocławskim, Podyplomowych Studiów Biblioterapii (Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego), Kursu Biblioterapii (III stopień, Instytut Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie) oraz rocznego kursu zawodowego Holistyczny Terapeuta dla Ciała i Umysłu (Instytut Jogi i Ajurwedy Nirmala.pl we Wrocławiu).
  Prowadzi fanpage: Przejrzyj się w książce na Facebooku oraz profil na Instagramie, gdzie pod hasztagiem #przejrzyjsięwksiążce dzieli się ważnymi cytatami z przeczytanych książek, zwłaszcza tych o potencjale biblioterapeutycznym